Για τρεις ημέρες στις αρχές του Σεπτέμβρη η μυροβόλος Χίος πλημμύρισε από χρώματα, ήχους και χορούς παραδοσιακούς, καθώς πραγματοποιήθηκε εδώ με μεγάλη επιτυχία το «3ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στο Νησί της Μαστίχας» από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Διατήρησης και Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ». Είχα την τύχη να το ζήσω από κοντά και όσα βίωσα κι ένιωσα αυτές τις ημέρες θα «ταξιδεύουν» για καιρό το νου και την καρδιά μου…
Κείμενο – Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Ένα μαγευτικό τριήμερο γεμάτο χορευτικές παραστάσεις, εκδρομές, μαθήματα χορού, κολύμπι σε μαγευτικές παραλίες, γλέντια ως το ξημέρωμα, μα και επισκέψεις σε σημαντικά μοναστήρια, στα αρχοντικά του Κάμπου, στα περίφημα Μαστιχοχώρια, στο Μουσείο Μαστίχας, στο Λαογραφικό Μουσείο Καλλιμασιάς, στη Βιβλιοθήκη Κοραή, στο Κάστρο, αλλά και βόλτες για ψώνια στην «Απλωταριά» και το λιμάνι… Το Φεστιβάλ τελούσε υπό την αιγίδα και του Υπουργείου Πολιτισμού κι Αθλητισμού, του Υπουργείου Τουρισμού, του Δήμου Χίου, καθώς και υπό την αιγίδα και συνδιοργάνωση της Περιφερειακής Ενότητας Χίου, Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Η άψογη οργάνωση και η δυναμική παρουσία σε όλες τις εκδηλώσεις και τις εκδρομές της προέδρου του Συλλόγου Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ», κ. Δέσποινας Λοϊζου, του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών του συλλόγου, καθώς και των πολλών εθελοντών που έδωσαν την ψυχή τους για να στεφθεί με επιτυχία το φεστιβάλ, θα μας μείνουν αξέχαστα! Ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς στη γλυκιά και εμπνευσμένη χοροδιδάσκαλο Άννα Μιμίδη, που μας μάγεψε με την εξαιρετική δουλειά της και μαζί με τους χορευτές της μας έκαναν να αγαπήσουμε τους χορούς του νησιού και όχι μόνο… Πολλές ευχαριστίες και στον Στέλιο Απόδιακο, για τις επιμορφωτικές ξεναγήσεις του και τα τόσα ενδιαφέροντα πράγματα που μας έμαθε για τη Χίο! Μέσα από τα δικά του μάτια, μέσα απ’ τις δικές του θύμησες η ιστορία αυτού του τόπου έγινε δυο φορές αλήθεια, δυο φορές ομορφιά!
Ο εντυπωσιακός συρτός στο λιμάνι…
Τις δύο πρώτες ημέρες των εκδηλώσεων τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε κάθε βράδυ ο παραδοσιακός χορός και το τραγούδι. Αργά το απόγευμα της πρώτης ημέρας (6 Σεπτεμβρίου) όλες οι ομάδες από τους πολιτιστικούς συλλόγους που συμμετείχαν στο φεστιβάλ, μαζί με τους τοπικούς συλλόγους από τη Χίο, ντυμένοι με τις πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές τους, συγκεντρώθηκαν στη μία άκρη του λιμανιού (κάτω από το ξενοδοχείο Χανδρής). Δημιουργώντας μια ανθρώπινη αλυσίδα, έκαναν μια εντυπωσιακή παρέλαση και χόρεψαν τον πιο μεγάλο συρτό που έχει χορευτεί ποτέ, κυκλώνοντας όλο το λιμάνι και φθάνοντας στην άλλη άκρη του. Από εκεί με πούλμαν οι χορευτές έφθασαν στο Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», όπου ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις.
Ας αρχίσουν οι χοροί…
Τη βραδιά άνοιξαν οι «οικοδεσπότες», ο Σύλλογος Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ», οι οποίοι χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς της Χίου (Συρτό, Τρίπατος Νενήτων, Ένα καράβι από τη Χιό, Σούστα, Γρήγορο Χασάπικο Καλομοίρα). Με εξαιρετική χοροδιδάσκαλο την Άννα Μιμίδη, μας κατέπληξαν με την άψογη εμφάνισή τους, ανάβοντας το κέφι του κόσμου, που είχε γεμίσει το όμορφο θεατράκι.
Τη σκυτάλη πήρε ο τοπικός Μορφωτικός Σύλλογος Πυργίου «Γ. Θεοτοκά», που μας εντυπωσίασε με το δρώμενο «Παντρολογήματα και προξενιά στο Πυργί», αλλά και με τους παραδοσιακούς χορούς Διπλό και Πυργούσικο, με χοροδιδάσκαλο τη Μαίρη Πέτσα.
Στη συνέχεια, ο Πολιτιστικός και Επιμορφωτικός Σύλλογος Νέων Μουδανιών Χαλκιδικής «ΑΠΑΜΕΙΑ», με τις όμορφες και αριστοκρατικές γυναίκες του, που φορούσαν κομψές και με μονόχρωμες στολές, χόρεψαν για μας παραδοσιακούς χορούς της Μικράς Ασίας, με χοροδιδάσκαλο τον Θάνο Γουδιό.
Δυναμικά μπήκε στο χορό και ο Σύλλογος Γυναικών Αλιβερίου «Το Μεσονήσι», με χορούς της Καρύστου (Ποιος τινάζει τη μηλιά, Μυλωνιάτικο, Καβοντορίτικο και Μπάλο Καρύστου), με χοροδιδάσκαλο τον Βαγγέλη Γιαννακαρά.
Τη σκυτάλη στο χορό πήραν και πάλι οι οικοδεσπότες «Χίοι εν Χορώ» που χόρεψαν μαγευτικά χορούς της Καππαδοκίας (Τσοπανάρ, Όγλαν – Όγλαν, Λαμπαγιά και Κόνταλι), με χοροδιδάσκαλο την Άννα Μιμίδη.
Ο Προοδευτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Συκιάδας μας παρουσίασε χαρούμενος χορούς της Νάξου (Κοτσάκια, Βλάχα Νάξου, Συρτό και Καλαματιανό – Ντουμπάκια), με χοροδιδάσκαλο τον Δημήτρη Κασμά.
Σειρά είχαν οι πανέμορφοι χοροί των Κυθήρων, που τους παρουσίασαν οι χορευτές του Εκπολιτιστικού Συλλόγου «Κιβωτός του Γένους» (Τσιριγώτικος, Μεσαρίτικος, Ζαγαράκια και Καραβίτικος), με χοροδιδάσκαλο την Άννα Μιμίδη.
Η εκδήλωση της πρώτης ημέρας έκλεισε με εξαιρετικούς χορούς από την Κύπρο, από το Χορευτικό Συγκρότημα Παγκύπριας Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ. (Συρτός, Αντρικοί αντικριστοί, Ζεϊμπέκικος, Σούστα και Καλαματιανός), με χοροδιδάσκαλο τον Ανδρέα Κιτρομηλίδη.
Δεύτερο βράδυ με τραγούδι και χορό… ως τα ξημερώματα!
Το δεύτερο βράδυ των εκδηλώσεων ο χορός ξεκίνησε με τον Σύλλογο Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ» που μας παρουσίασαν κι άλλους χορούς της Χίου (Συρτός – Κάτω Χορός, Πυργούσικος, Σιγανός και Τρεχάτος), με χοροδιδάσκαλο την Άννα Μιμίδη.
Ακολούθησε ο Χορευτικός Όμιλος Υδρούσας από την Άνδρο, που χόρεψαν για μας παραδοσιακούς χορούς του νησιού τους (Συρτός, Ανδριώτικος Μπάλος, Αργείτικος – Καλαματιανό Άνδρου, Χασαποσέρβικο) και μας μάγεψαν με τη ζωντάνια, την τέχνη και κυρίως με το χαμόγελό τους. Εμπνευσμένος χοροδιδάσκαλος της ομάδας ήταν ο Στάθης Κωστόπουλος.
Τη σκυτάλη πήρε ο Πολιστιστικός Σύλλογος Ποταμουδίων Καβάλας, που χόρεψαν εντυπωσιακούς χορούς της Θάσου (Γιάνναινα Γιαννάκαινα, Άχι Βάχι, Με τα μάτια μου την είδα – Καρσιλαμάς, Χρυσός Αητός), με χοροδιδάσκαλο τη Βίκυ Νάτση.
Οι χοροί συνεχίστηκαν από το Σύλλογο Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ», που μας παρουσίασαν χορούς της Μικράς Ασίας (Μια Σμυρνιά στο παραθύρι, Μενεξέδες και ζουμπούλια, Σαλβάρι – Καρσιλαμάς και Φωτιές Ερυθραίας). Μας άφησαν εκστασιασμένους με την εκπληκτική παρουσία με τα αναμμένα κεριά και την ονειρική απόδοση των χορών αυτών. Η πιο συγκινητική στιγμή της βραδιάς! Αξίζει ένα μεγάλο «Μπράβο!» στους χορευτές και στην ταλαντούχο χοροδιδάσκαλο Άννα Μιμίδη.
Ακολούθησε ο Σύλλογος Θρακών και Μακεδόνων Χίου – Χορευτικό, που μας παρουσίασαν περήφανους χορούς από τη Μακεδονία και τη Θράκη (Ζάραμο – Χασαπιά, Ματζουράνα Δράμας, Ζωναράδικος, Συγκαθιστός), με χοροδιδάσκαλο τη Σοφία Τοπαλίδου.
Με διαφορετικές κι εντυπωσιακές φορεσιές οι χορευτές του Συλλόγου Διατήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Χίοι εν Χορώ» ολοκλήρωσαν την παρουσία τους στο φεστιβάλ με χορούς της Κέρκυρας (Χορός της νύφης, Πέρδικα, Κορακιανίτκος, Άη Γιώργης), με χοροδιδάσκαλο την Άννα Μιμίδη.
Η τελευταία παρουσία χορευτών στο «3ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στο Νησί της Μαστίχας» ήταν από την περήφανη Κρήτη. Η Παραδοσιακή Συντροφιά Δυτικής Κρήτης «ΟνειροΚρήτες», αποτελείτο από νέα παιδιά, που τραγούδησαν και χόρεψαν για μας (Αφιερωματική μαντινάδα στον Κολυμπαριανό σκοπό, Γλυκομηλίτσα Νομού Χανίων, Αντρικός και γυναικείος Κισσαμίτικος συρτός, Πεντοζάλι, Σούστα Χανίων, Σούστα Ρεθύμνου), με χοροδιδάσκαλο την Ευαγγελία Κουνελάκη. Το ταλέντο και η χάρη τους θα μας μείνουν αξέχαστα!
Στο τέλος της βραδιάς όλοι οι χορευτές ανέβηκαν στην πίστα για έναν ακόμη ομαδικό συρτό, για να κλείσουν έτσι, πιασμένοι χέρι – χέρι, κι ενωμένοι από καρδιάς, το «3ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στο Νησί της Μαστίχας», που μας έκανε να νιώσουμε περήφανοι για τις παραδόσεις, τους χορούς και τα τραγούδια μας, που παραμένουν ζωντανά και πάντα θα μας ενώνουν…
Ωστόσο, η βραδιά δεν είχε ακόμη τελειώσει… Το γλέντι συνεχίστηκε σε νυχτερινό κέντρο, με ζωντανή μουσική, καλό φαγητό, άφθονο κρασί και κυρίως χορό… ως τα ξημερώματα κι όσο η καρδιά αντέχει!